مایکروسافت در
ماه ژانویه سال جاری و در رویداد اختصاصی ویندوز فون از جایگزین مرورگر
اینترنت اکسپلور با نام اسپارتان رونمایی کرد. هرچند ردموندی‌ها برخی از
قابلیت‌های اسپارتان از جمله یکپارچگی با کورتانا را نمایش دادند اما تا به
امروز جزئیات بیشتری در دسترس نبود. حال قصد داریم با این مرورگر جدید
بیشتر آشنا شویم.
به گزارش سافت گذر به نقل اززومیت؛ اسپارتان نام ارتشی از برده‌های قدرتمند بود که بیش از ۶۵۰ سال قبل از
میلاد در یونان باستان زندگی می‌کردند. حال مایکروسافت با الهام گرفتن از
این موضوع، مرورگر جدید خود را با نام اسپارتان در دل ویندوز 10 قرار داده
تا تمامی ضعف‌های اینترنت اکسپلورر را پوشش دهد. احتمالا مایکروسافت به کلی
اینترنت اکسپلورر را از بین نبرد اما در عوض با ارائه‌ی اسپارتان قصد دارد
تا تمامی خلا و مشکلات کاربران را پر کند؛ در همین راستا نیز به مرور زمان
اینترنت اکسپلورر به تاریخ می‌پیوندد. پروژه‌ی اسپارتان تا به حال یک اسم
رمز برای پروژه‌ی جدید مایکروسافت بود که اکنون به جایگزینی تمام عیار برای
اینترنت اکسپلورر تبدیل شده است.
ظاهر جدید
به احتمال زیاد اولین تغییری که توجه شما را جلب می‌کند، ظاهر ساده‌ی
اسپارتان است. اما در کل شاید علت این سادگی، ارائه نکردن بسیاری از
ویژگی‌هایی است که مایکروسافت قرار است در نسخه نهایی آن‌ها را عرضه کند.
اگرچه اینترنت اکسپلورر نسخه‌ی ۱۱ هم از لحاظ ظاهری ساده است، در اسپارتان
هم بسیاری از ویژگی‌ها مانند Reading List و پنل تنظیمات توسط آیکون‌هایی
با ظاهر مدرن و ساده در دسترس قرار گرفته‌اند. همچنین دکمه‌هایی نیز برای
دسترسی به علاقه‌مندی‌ها، تاریخچه و مدیریت دانلود در نظر گرفته شده است.
هرکدام از این دکمه‌ها توسط یک منوی کناری لغزنده قابل دستیابی بوده که
به‌نظر مناسب است. مایکروسافت نسخه‌ی پیش نمایش اسپارتان را ارائه کرده که
با توجه به اینکه به این نسخه ابتدایی آن را بررسی می‌کنیم، به همین دلیل
هنوز از این مرورگر انتظار عملکرد بالایی را نداریم. نوار آدرس و تب‌ها
دقیقا در محلی قرار دارند که کاربر بتواند به راحتی به آن‌ها دسترسی داشته
باشد. این ویژگی‌ها را می‌توان در ویندوز 8.1 و مرورگر اینترنت اکسپلورر
مدرن هم تجربه کرد. ویژگی دیگری هم وجود دارد که این امکان را فراهم می‌کند
تا اسپارتان به صورت تمام صفحه بزرگ شده تا کاربران بتوانند به صورت لمسی
با آن کار کنند. عملکرد اسپارتان فعلا زیاد چنگی به دل نمی‌زند؛ باز کردن
تب‌های جدید و اسکرول کردن ممکن است با کندی همراه باشد. با دو بار کلیک بر
روی نوار بالایی امکان بزرگ کردن پنجره اسپارتان را نیز ندارید. تمامی این
مشکلات در نسخه‌های آتی این مرورگر برطرف خواهند شد.
نوشتن با قلم و حاشیه نویسی
یکی از جذاب‌ترین ویژگی‌های جدید اسپارتان، قابلیت نوشتن با قلم و
حاشیه‌نویسی است. اگر از تبلتی مانند سرفیس پرو 3 به همراه قلم استفاده
می‌کنید، قادر خواهید بود تا با کلیک بر روی دکمه Web Note، به‌صورت مستقیم
بر روی صفحه وب یادداشت بنویسید.گزینه‌ها و ابزارهایی جهت تغییر رنگ قلم،
هایلایت کردن، کامنت گذاری و حتی یک ابزار عکس‌برداری از صفحه نمایش مانند
snippet tool در دسترس قرار گرفته است. پس از یادداشت نویسی و اعمال
تغییرات و زمانی که این نوشته‌‌های مورد نظر را بر روی یک صفحه وب ثبت
کردید، می‌توانید آن را از طریق ایمیل به اشتراک بگذارید، در OneDrive
آپلود کنید یا در OneNote ذخیره کنید. در حال حاضر این قابلیت‌ها در دسترس
نبوده اما مایکروسافت آن‌ها را در نسخه نهایی ارائه خواهد کرد. به احتمال
زیاد این ویژگی‌های نقطه‌ی عطف اسپارتان خواهند بود. همچنین قابلیت نوشتن
بر روی صفحه در تمام دستگاه‌های مجهز به صفحه لمسی و حتی با ماوس قابل
استفاده است.
تعامل با کورتانا
یکی دیگر از ویژگی‌های کلیدی پروژه اسپارتان تعامل با کورتانا است.
اگرچه در قابلیت جستجوی ویندوز 10 کورتانا تعبیه شده است اما به‌نظر می‌رسد
این دستیار صوتی مایکروسافت به روشی هوشمندتر در اسپارتان نیز ارائه خواهد
شد. برای این منظور، با راست کلیک بر روی یک کلمه در یک وب‌سایت، کورتانا
به‌صورت خودکار در مورد آن کلمه جستجو خواهد کرد. کورتانا این قابلیت را هم
فراهم می‌کند که حتی اگر در جستجوی یک سایت خاص باشید، مسیر رانندگی به یک
فروشگاه یا رستوران را نشان دهد. به‌عنوان مثال اگر به وب‌سایت یکی از
رستوران‌های ایتالیایی مراجعه کنید، کورتانا توسط یک پاپ‌آپ در کنار نوار
آدرس، ساعت فعالیت و مسیرهای دستیابی به آن رستوران را نشان
می‌دهد. کورتانا همچنین در نوار آدرس هم فعالیت خواهد کرد؛ مثلا اگر در
نوار آدرس کلمه weather را وارد کنید، دقیقا وضعیت آب و هوای مکان شما به
همراه اطلاعات بیشتر به صورت خودکار در همان نوار آدرس نمایش داده
می‌شود. مایکروسافت در نظر دارد تا امکان نمایش اطلاعات پرواز را هم در
نسخه‌های آتی فراهم کند. به همین ترتیب می‌توان تصور کرد که چه اطلاعات
کاربردی دیگری می‌تواند بدون فشردن دکمه اینتر برای دیدن نتایج جستجو، در
اختیار کاربر قرار گیرد.
ویژگی‌های Reading List و Reading View
قابلیت Reading View در اینترنت اکسپلورر موجود در ویندوز 8.1 معرفی شد،
حال مایکروسافت آن را در اسپارتان هم ارائه کرده است. ویژگی Reading View
همانند اینترنت اکسپلورر عمل کرده و در تبلت‌ها و لپ‌تاپ‌ها یک حالت
ایده‌آل را برای خواندن صفحع فراهم می‌کند. البته این ویژگی در صفحات وبی
که دارای حجم بالا و تصاویر زیادی هستند ممکن است به خوبی کار نکند؛ اما
برای مطالعه و خواندن مقاله‌های معمولی، این ویژگی بسیار پرکاربرد خواهد
بود؛ زیرا تمرکز کاربر را بر روی متن بیشتر می‌کند. Reading List ویژگی
جدیدی است که URLها را بین دستگاه‌های مختلف همزمان سازی می‌کند تا بتوان
فایلهای PDF یا صفحات وب را به‌صورت آفلاین مشاهده کرد. هنوز این قابلیت
به‌طور کامل در نسخه پیش نمایش کار نمی‌کند، اما عملکرد آن مشابه Reading
List در سافاری خواهد بود. در کل این قابلیت تمام المان‌های اضافی یک
صفحه‌ی وب را حذف می‌کند و مقاله‌ی مورد نظر را در فضایی ساده‌تر و مرتب‌تر
نمایش می‌دهد.
موتور رندرینگ جدید
موتور رندرینگ یکی از مهم‌ترین تغییرات در اسپارتان است که احتمالا
متوجه آن نشده باشید. مایکروسافت پیچیدگی اینترنت اکسپلورر را کنار گذاشته و
روال جدیدی را با پروژه اسپارتان شروع کرده که به همین منظور در این
مرورگر از موتور Edge استفاده کرده است؛ این موتور قرار است مدرن باشد، پس
انتظار زیادی نداریم که از کنترل‌های ActiveX پشتیبانی کند. همچنین به علت
سازگاری بالای این موتور جدید، نمایش وب‌سایت‌های مختلف بهبود پیدا کرده
است. اما ممکن است در این نسخه پیش نمایش مشکلاتی حین نمایش وب‌سایت‌ها پیش
بیاید. یکی دیگر از نکات جالب اسپارتان، مصرف پایین حافظه رم به ازای باز
کردن تب‌ها است؛ اسپارتان از اینترنت اکسپلورر برای یک وب‌سایت یکسان،
مقدار کمتری از رم را اشغال می‌کند. بنابراین می‌توان از اسپارتان انتظار
یک مرورگر سریع را داشت.
افزونه‌ها و آینده
در حال حاضر از افزونه‌ها در اسپارتان پشتیبانی نمی‌شود؛ به همین دلیل
شاید این یکی از مشکلات و کمبودهای بزرگ اسپارتان باشد. مایکروسافت برای
بهبود اسپارتان گام‌های بزرگی را برداشته، اما برای رقابت با کروم، باید از
افزونه‌های بیشتری پشتیبانی کند. با این حال مایکروسافت وعده داده که از
افزونه‌ها در اسپارتان پشتیبانی خواهند شد. امیدواریم شاهد خبرهای بیشتری
در این خصوص در ماه آینده و در جریان کنفرانس Build مایکروسافت باشیم. با
این حال آینده‌ی اسپارتان روشن است و اولین بررسی‌ها به خوبی این موضوع را
اثبات می‌کنند. اما این آینده خوب به عوامل زیادی و مخصوصا به عملکرد
مایکروسافت در زمینه انتشار بروزرسانی‌ها برای کاربران ویندوز 10 بستگی
خواهد داشت. در مقابل گوگل با بروزرسانی‌های مکرر برای مرورگر کروم،
استاندارد جدیدی را در این زمینه به وجود آورده است. از این رو مایکروسافت
برای موفق بودن پروژه اسپارتان باید کارهای مثبت و بزرگی را به انجام
برساند.